Samenvatting: in Richtlijn 2014/24/EU is de categorie sociale en andere specifieke diensten geïntroduceerd met een hogere drempel van EUR 750.000. Die categorie staat nu ook in de Aanbestedingswet. Voor opdrachten onder de drempel zijn in beginsel geen aankondiging van de opdracht of gunning nodig. Aanbestedende diensten doen er goed aan om hun beleidsregels daar op aan te passen. Let echter op dat niet alle diensten (volledig) aanbestedingsplichtig zijn!
Met de Europese aanbestedingsrichtlijn voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten (2014/24/EU) is het onderscheid tussen zogenaamde II A en II B-diensten (in de oude richtlijn 2004/18/EG) opgeheven.
Tegelijkertijd is er echter een nieuwe categorie diensten geïntroduceerd, namelijk de ‘sociale en andere specifieke diensten’. Het betreft diensten zoals onderwijs, gezondheidszorg en diensten in het sociaal domein. De lijst met sociale en andere diensten staat in Bijlage XIV van Richtlijn 2014/24/EU. Voor een overzicht, klik hier.
De reden voor de uitzondering is dat er aangenomen wordt dat er voor dergelijke opdrachten in de regel weinig belangstelling zal bestaan bij dienstverleners uit andere lidstaten, ook wel aangeduid als ‘grensoverschrijdend belang’.
De drempel voor sociale en andere specifieke diensten is in richtlijn 2014/24/EU vastgesteld op € 750.000. Net als met de andere categorieën wordt de drempel om de twee jaar opnieuw beoordeeld, de eerst volgende keer eind 2023.
De procedure voor sociale en andere specifieke diensten is grotendeels gelijk aan de oude procedure voor II B-diensten. Enige verschil is dat een opdracht voor sociale en andere specifieke diensten met een waarde van € 750.000 of meer op voorhand aangekondigd moet worden.
Daarnaast is een aanbestedende dienst gehouden aan de aanbestedingsbeginselen uit hoofdstuk 1 van de Aanbestedingswet en de algemene verdragsbeginselen van transparantie, objectiviteit, non-discriminatie en proportionaliteit. Bij de te stellen eisen mogen verder geen discriminatoire technische specificaties worden genoemd.
Ten slotte moet achteraf het eventuele resultaat van de gunning bekend worden gemaakt in de Tenders Electronic Daily (TED) via het Publicatiebureau in Luxemburg. Dat alles was bij de IIB-diensten ook al zo.
Voor het overige is de aanbestedingsprocedure voor sociale en andere specifieke diensten boven de drempel echter vormvrij.
Door de omzetting van de richtlijn in nationale wetgeving is die categorie diensten nu ook opgenomen in de gewijzigde Aanbestedingswet (o.a. artikel 2.6a, 2.38 en 2.39).
De Europese Aanbestedingsregels zijn op grond van artikel 2.6a Aanbestedingswet niet van toepassing op overheidsopdrachten voor sociale en andere specifieke diensten onder de drempel. Onder de drempel is er dus geen verplichting om de opdracht aan te kondigen en/of de gunning bekend te maken zoals die boven de drempel wel bestaat.
Ook dan moeten echter conform artikel 1.4 Aanbestedingswet worden bepaald welke procedure gevolgd wordt en wie er wordt uitgenodigd voor inschrijving. Omdat de drempel voor sociale en andere specifieke diensten afwijkt van de drempel voor de overige diensten, gelden de richtsnoeren in de Gids Proportionaliteit in beginsel niet.
In dat kader heeft het ministerie van Economische Zaken aangegeven dat het niet voor de hand ligt om hogere eisen te stellen aan opdrachten voor sociale en andere specifieke diensten onder de drempel, omdat de procedure voor opdrachten voor dergelijke diensten boven de drempel vormvrij is. Dat betekent dat, afhankelijk van de opdracht, een meervoudig of onderhandse procedure proportioneel kan zijn. Het staat een aanbestedende dienst echter vrij om een openbare procedure te kiezen.
Als echter wellicht sprake is van een duidelijk grensoverschrijdend belang, dan zal de opdracht ook onder de drempel aangekondigd moeten worden.
Omdat er geen specifieke richtsnoeren in de Gids Proportionaliteit zijn opgenomen voor sociale en andere specifieke diensten onder de drempel, doet iedere aanbestedende dienst er verstandig aan om aan de hand van het voorgaande zo spoedig mogelijk in de eigen beleidsregels vast te leggen hoe wordt gehandeld bij het opdragen van dergelijke diensten (omdat je anders mogelijk gebonden bent aan procedureregels in de beleidsregels gebaseerd op de oude richtlijnen).
Juridische dienstverlening valt onder de sociale en andere specifieke diensten, echter niet alle juridische diensten vallen daar onder.
Bepaalde juridische diensten zijn namelijk niet aanbestedingsplichtig, uitgesloten, op grond van artikel 2.24 onder h/artikel 3.27 onder f Aanbestedingswet. Dat betreft onder andere vertegenwoordiging in een procedure of arbitrage door een advocaat. Ook het juridische advies wat betrekking heeft op de voorbereiding van een dergelijke procedure of waarbij aannemelijk is dat er een procedure kan volgen zijn uitgesloten van de aanbestedingsplicht. Voor alle andere juridische diensten geldt de drempel van € 750.000.
Niet alle diensten zijn aanbestedingsplichtig. Daarnaast doen aanbestedende diensten er verstandig aan om zo spoedig mogelijk hun beleidsregels aan te passen, door daarin ook een bepaling op te nemen over hoe wordt omgegaan met opdrachten voor sociale en andere specifieke diensten met een opdrachtwaarde onder de drempel van € 750.000.
Contact
Voor vragen kunt u contact opnemen met mr. Niek Hoogwout. Hij staat u graag te woord.
Advocaat & Partner