Veel ondernemers (rechtspersonen of natuurlijke personen) die een samenwerkingsverband willen aangaan, kiezen ervoor om hun bedrijf te gieten in een vennootschap onder firma (afgekort: v.o.f.). Dit heeft onder andere als voordeel dat voor de oprichting geen minimumkapitaal is vereist. De (onderlinge) afspraken worden vastgelegd in een overeenkomst en het bedrijf gaat van start. Een bedrijfsruimte wordt gehuurd en gereedschap en voorraad worden aangeschaft. Na een tijdje blijkt het bedrijf niet zo goed te gaan als men hoopte. Er ontstaat een huurschuld en vele rekeningen blijven onbetaald. De deurwaarder meldt zich.
Ik merk in de praktijk dat vennoten zich pas dan gaan realiseren dat zij met hun keuze voor een v.o.f. een risico hebben genomen, namelijk het risico van de persoonlijke aansprakelijkheid.
In principe kunnen schuldeisers hun verhaal halen bij het vermogen van de v.o.f. en dat zullen zij ook in eerste instantie proberen. Maar als dat niet lukt, gaan schuldeisers verder kijken. Anders dan doorgaans voor een besloten vennootschap (B.V.) geldt, zijn de vennoten ook persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de v.o.f. Dit geldt volgens art. 18 van het Wetboek van Koophandel ook voor schulden die gemaakt zijn door een andere vennoot. Iedere vennoot is dus ieder voor zich (oftewel hoofdelijk) aansprakelijk voor de schulden van de v.o.f. Met persoonlijke aansprakelijkheid wordt bedoeld dat schuldeisers zich kunnen verhalen op het privévermogen van de vennoot in gevallen waarin het vermogen van de v.o.f. niet toereikend is. Denk hierbij aan de woning, de spaarrekening en de auto. Problemen met je bedrijf kan dus ook privé problemen betekenen en daar zit je niet op te wachten.
Een enkele keer denkt een vennoot slim te zijn door voortijdig uit een niet goed lopende v.o.f. te treden. Dit betekent echt niet dat hij daardoor aan zijn aansprakelijkheid kan ontkomen. De uittredende vennoot blijft aansprakelijk voor de schulden die zijn ontstaan in de tijd dat hij vennoot was.
Maar wat nou als een v.o.f. al enige tijd uit twee vennoten bestaat en er treedt een 'nieuwe' vennoot tot de vennootschap toe. Kan die nieuwe vennoot dan ook aansprakelijk worden gehouden voor de schulden die de v.o.f. heeft gemaakt voor zijn toetreden? De Hoge Raad, ons hoogste rechtscollege, heeft deze vraag in zijn arrest van 13 maart 2015 bevestigend beantwoord. Dit heeft tot gevolg dat de verhaalspositie van de bestaande schuldeisers met het toetreden van een nieuwe vennoot versterkt wordt. Zo kan bijvoorbeeld een verhuurder van een bedrijfsruimte de eventuele huurachterstand niet op twee, maar nu op drie vennoten verhalen.
Wenst u toe te treden tot een v.o.f. dan is het goed om bij de risico's van deze rechtsvorm even stil te staan, zeker omdat ten tijde van de toetreding niet altijd alle aansprakelijkheden binnen de vennootschap bekend zijn. Zo zou de toetredende vennoot in dat kader garanties kunnen bedingen van de overige vennoten en afspraken kunnen maken over de draagplicht ten aanzien van bestaande schulden. Maar ook zal de vennoot mogelijk contracten aangegaan zijn voor de v.o.f. èn zichzelf. Hoe dan te handelen? Kortom, bezint eer gij begint.
Voor vragen kunt u contact opnemen met mr. Joran Tromp. Zij staat u graag te woord.
Advocaat