Kun je als werkgever optreden tegen werknemers die voor vakantie afreizen naar een risicogebied? Eerder schreven wij al over het mogelijk verlies van loon indien een werknemer op vakantie gaat naar een land met een oranje of rood reisadvies en hij gedurende de verplichte thuisquarantaine niet kan werken. In een recente uitspraak leidde dit zelfs tot een ontbinding van de arbeidsovereenkomst wegens ernstig verwijtbaar handelen van een Senior Complexbeveiliger bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).
DJI heeft begin juni 2020 in een nieuwsbrief aan haar personeel gecommuniceerd dat met ingang van 15 juni 2020 geldt dat reizen naar een land met code oranje en code rood op eigen risico is. Concreet houdt dit in dat als een werknemer na een vakantie in verplichte quarantaine moet en niet thuis kan werken, hij geen recht op loon heeft. In dat geval moet de werknemer vakantie-uren of onbetaald verlof opnemen.
De Senior Complexbeveiliger was van 22 juli tot 15 augustus 2020 op vakantie gegaan. Aan zijn leidinggevende liet hij weten in Griekenland en Duitsland te zijn geweest. Beide landen hadden op dat moment een geel reisadvies. DJI vermoedde echter dat de beveiliger in Turkije was geweest (op dat moment code oranje). Er vinden verschillende gesprekken plaats, waarin de beveiliger steeds bevestigt dat hij in Griekenland en Duitsland is geweest. Als DJI hem verzoekt zijn reisbescheiden te laten zien, stuurt hij zijn werkgever een retourticket van Düsseldorf naar Rhodos.
Omdat bij DJI twijfel blijft bestaan over de vakantiebestemming van de beveiliger wordt een onderzoeksbureau ingeschakeld. De beveiliger wordt tijdens het onderzoek geschorst. Dit is voor de beveiliger aanleiding zich ziek te melden. Bij de bedrijfsarts laat hij nogmaals weten dat hij niet naar Turkije, maar naar Griekenland en Duitsland op vakantie is geweest.
Na zijn bezoek aan de bedrijfsarts besluit de beveiliger eindelijk open kaart te spelen en biecht hij op inderdaad naar Turkije te zijn geweest. Hij heeft twee dagen voor vertrek in Turkije een coronatest gedaan en na de negatieve uitslag is hij direct na thuiskomst weer aan het werk gegaan in de penitentiaire inrichting. Motief: hij wilde niet 14 dagen onbetaald in quarantaine zitten.
De kantonrechter ontbindt de arbeidsovereenkomst wegens verwijtbaar handelen en kent geen transitievergoeding toe. Volgens de kantonrechter heeft de beveiliger – ambtenaar in de zin van de Ambtenarenwet – zich schuldig gemaakt aan ernstig plichtsverzuim. Het herhaaldelijk liegen en het staven van de leugens met valse documenten is onacceptabel en past niet bij de kernwaarde van integriteit die bij zijn functie hoort.
Dat de beveiliger in 2018 nog een oorkonde en medaille had ontvangen voor zijn onberispelijke dienstverband en dat hij onder financiële en emotionele druk stond, maakt het bovenstaande voor de kantonrechter niet anders.
Kortom, een uitspraak met grote financiële gevolgen voor de beveiliger. Die loopt niet alleen de transitievergoeding mis, maar ook is het de vraag of hij een beroep kan doen op sociale zekerheid.
De kern van deze uitspraak is dat van werknemers (natuurlijk) mag worden verwacht dat zij eerlijk en integer zijn. Daarnaast is het goed dat u als werkgever duidelijk aan uw personeel communiceert dat u van hen verwacht dat zij de coronamaatregelen opvolgen. Benoem daarin ook de reisadviezen en de consequenties voor de loonbetaling indien het personeel toch afreist naar een land met code oranje of code rood. Dit kan u in eventuele conflicten helpen te onderbouwen dat de werknemer welbewust het risico nam enige tijd niet te kunnen werken wegens quarantaine.
Voor vragen kunt u contact opnemen met mr. Annemiek Varkevisser, of een van onze andere specialisten van de sectie Arbeidsrecht. Zij staan u graag te woord.
Advocaat