De Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie is op 15 november 2023 in werking getreden en brengt wijzigingen aan in het Burgerlijk Wetboek, de Faillissementswet en de Wet op de economische delicten. De wet introduceert nieuwe verplichtingen voor het bestuur van een rechtspersoon die gebruik wil maken van turboliquidatie. Dit heeft als doel meer transparantie, verantwoording, en bescherming van schuldeisers. De regeling is van toepassing op ontbindingen na de inwerkingtredingsdatum en geldt voorlopig twee jaar, met de mogelijkheid tot verlenging.
Op grond van art. 2:19 BW kan een rechtspersoon worden ontbonden door een ontbindingsbesluit van het daartoe bevoegde orgaan. Na ontbinding blijft de rechtspersoon voortbestaan voor zover dit nodig is voor de vereffening van het vermogen. Indien een rechtspersoon geheel geen baten meer heeft op het moment van ontbinding, houdt zij na het ontbindingsbesluit van rechtswege op met bestaan. Dit wordt een turboliquidatie genoemd (art. 2:19 lid 4 BW). De vereffeningsfase wordt dan achterwege gelaten, omdat er niets te vereffenen is. De gedachte hierachter is dat het laten voortbestaan van een onderneming zonder baten alleen maar meer geld gaat kosten. Enkel door het besluit van het daartoe bevoegde orgaan, houdt de onderneming op met bestaan.
Vóór 15 november hoefde geen verantwoording te worden afgelegd over een turboliquidatie. Sterker nog schuldeisers hoefden niet eens te worden geïnformeerd over de ontbinding van de rechtspersoon. Een schuldeiser die het niet eens was met de turboliquidatie, kon op grond van art. 2:23c BW een heropening van vereffening vorderen, maar moest hierbij aantonen dat er nog wel baten waren . Dit laatste hoefde “slechts” summierlijk, maar het is natuurlijk erg lastig voor een schuldeiser, die geen inzage heeft in de interne zaken van een rechtspersoon, om dit te kunnen bewijzen.
Kortom, het voordeel van een turboliquidatie is dat het een eenvoudige en snelle manier is om lege, inactieve rechtspersonen te ontbinden. Het nadeel van een turboliquidatie is het risico op misbruik, doordat een rechtspersoon geen verantwoording hoeft af te leggen. De regering heeft besloten dat zij misbruik bij beëindiging van een rechtspersoon middels turboliquidatie wil voorkomen, en is daarom gekomen met de Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie.
Zoals hierboven al is vermeld, introduceert de Tijdelijke wetgeving nieuwe verplichtingen voor het bestuur van een rechtspersoon die gebruik wil maken van turboliquidatie. Deze verplichtingen beogen meer transparantie, verantwoording, en bescherming van schuldeisers te bewerkstelligen.
In art. 2:19b BW van de Tijdelijke wetgeving staat de bekendmakings- en verantwoordingsplicht voor het bestuur. Zij dient binnen veertien dagen na een turboliquidatie de volgende stukken te deponeren bij het Handelsregister:
a. een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en het voorgaande boekjaar als er op het moment van ontbinding over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt;
b. een beschrijving van:
c. de jaarrekeningen inzake de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, indien het verplicht is deze openbaar te maken en hier nog niet aan is voldaan, en de accountantsverklaring (enkel wanneer dit van toepassing is).
Het bestuur moet niet alleen de bovenstaande stukken deponeren, maar ook schriftelijk mededeling van de deponering aan de schuldeisers doen. Het niet naleven van deze verplichtingen wordt beschouwd als een economisch delict.
Daarnaast introduceert de wet een vernieuwd bestuursverbod dat kan worden opgelegd aan bestuurders die niet voldoen aan de verantwoordingsverplichting of die betrokken zijn bij malafide ontbindingen (art. 2:19 c BW). Het bestuursverbod kan maximaal vijf jaar duren en wordt geregistreerd bij het handelsregister.
In Artikel V van de Tijdelijke wetgeving staat dat bepaalde verplichtingen met betrekking tot verantwoording en bekendmaking (art. 2:19b BW), evenals het voorgestelde bestuursverbod (art. 2:19c BW), komen te vervallen. Deze regeling treedt twee jaar na de inwerkingtreding van de wet in werking. Kortom, dit betekent dat de Tijdelijke wetgeving na twee jaar zal komen te vervallen.
De wet heeft een tijdelijk karakter vanwege financiële overwegingen. De overheid verwachtte een toename van turboliquidaties als gevolg van de COVID-19-pandemie. Een specifiek budget is toegewezen voor twee jaar om kosten zoals deponering van documenten en handhaving van deponeringsverplichtingen te dekken. Na twee jaar wordt verwacht dat de directe economische effecten van COVID-19 verminderen. Artikel VI lid 4 van de wet biedt echter de mogelijkheid om de geldigheidsduur te verlengen via koninklijk besluit.
Al met al is het nog even afwachten wat de gevolgen van deze Tijdelijke wetgeving gaan zijn voor de praktijk. Wij zullen in ieder geval de evaluaties van de Tijdelijke Wet Transparantie Turboliquidatie in de gaten houden.
Heeft u vragen over dit onderwerp of wilt u van gedachten wisselen? Neem dan contact op met Pien Kets of een van onze andere Ondernemingsrecht Specialisten.
Advocaat