Verplichte ESG -rapportage (duurzame-, social en governance) voor bedrijven in heel Europa bevindt zich midden in een transformatie. Naast haar oorspronkelijke focus op economische en politieke eenheid, is de Europese Unie (EU) de afgelopen decennia steeds meer gericht op milieukwesties.
In overeenstemming met haar ambitieuze klimaat-, duurzaamheids- en mensenrechtendoelstellingen heeft de EU strengere, meer specifieke rapportagevereisten voor bedrijven ingevoerd. Dit betreft:
De EU wil haar overkoepelende doelstellingen bereiken door aan te dringen op meer standaardisatie van het verslagleggen, met name als het gaat om de manier waarop bedrijven rapporteren over ESG-gerelateerde kwesties. De EU staat in dat kader voor de grote uitdaging om de lidstaten, elk met hun eigen geschiedenis en benadering van ESG-kwesties, op één lijn te brengen.
Standaardisatie mag dan wel het doel zijn, het staat nog ver af van de huidige realiteit. In heel Europa heeft elk land zijn eigen unieke geschiedenis met ESG-beleid, zijn eigen benadering van ESG-rapportagevereisten en zijn eigen manier om EU-wetgeving te implementeren of ermee om te gaan.
Voor de lidstaten is het EU-recht superieur aan het nationale recht. Twee belangrijke soorten EU-wetgeving zijn verordeningen, die automatisch van toepassing zijn op alle EU-landen, en richtlijnen, die lidstaten in hun eigen wetgeving moeten omzetten.
Op 10 november 2022 stemde het Europees Parlement voor de goedkeuring van de CSRD. Onder deze nieuwe richtlijn zullen meer bedrijven moeten gaan rapporteren over ESG.
Belangrijker is echter dat de richtlijn een veel strenger rapportagekader introduceert waarin financiële gegevens en ESG-informatie worden samengebracht.
Uiteindelijk betekent dit dat ESG-informatie naast financiële informatie moet staan en met dezelfde mate van controle en zorgvuldigheid moet worden behandeld. Bedrijven zullen aanzienlijk meer gegevens moeten verzamelen, veel meer personen moeten betrekken in het proces en ervoor moeten zorgen dat alles waarover ze rapporteren extern wordt gecontroleerd.
Zodra de CSRD is gepubliceerd, hebben de EU-lidstaten 18 maanden de tijd om de richtlijn om te zetten in nationaal recht. Vanaf 2024 wordt de rapportageplicht uitgerold. Allereerst voor bedrijven die al onder het NFRD rapporteren.
Bij de omzetting van de richtlijn in nationaal recht zullen de EU-lidstaten deze nieuwe eisen moeten inweven in een bestaand, complex samenstel van regels.
Net zoals de CSRD een uitvloeisel is van de duurzaamheidsdoelstellingen van de EU, hebben lidstaten reeds hun eigen rapportagevereisten op basis van nationale doelstellingen en strategieën, waarvan er vele – met name op het gebied van sociale en bestuurskwesties – al tientallen jaren bestaan.
Van de bescherming van het lokale milieu, biodiversiteit en CO2-belastingen of quota tot gendergelijkheid (denk aan loonkloof) en supply chain due diligence. De lidstaten hebben een lange en gevarieerde geschiedenis met ESG die van invloed blijft op waar bedrijven over moeten rapporteren en hoe ze worden gevraagd om dit te doen.
Naarmate de drang naar een gestandaardiseerde manier van rapporteren toeneemt, neemt ook de complexe wisselwerking tussen de openbaarmakingsvereisten van bedrijven en de bredere sociaal-politieke context toe. Om te begrijpen hoe de thans actuele CSRD en andere nieuwe en toekomstige vereisten van de EU zich in een die context zouden kunnen ontwikkelen, moet een goed overzicht bestaan van de huidige nationaal gelden regels en voorschriften.
Het is van belang te realiseren dat de CSRD zoals opgemerkt een richtlijn is die in de nationale wetgeving geimplementeerd moet worden. Lidstaten kunnen dus ook verder gaan dan dat de CSRD voorschrijft. De geschiedenis leert dat dat ook regelmatig gebeurt doordat toepassing bereik wordt opgerekt zodat meer bedrijveon onder de verplichting vallen dan voorgeschreven. Met name Scandinavische landen zijn hier voorloper in.
Ons ESG projectteam houdt de ontwikkelingen op het gebied van ESG gerelateerde onderwerpen, wet- en regelgeving nauwlettend in de gaten en kijkt daarbij ook naar ontwikkelingen binnen de andere lidstaten van de EU en de rest van de wereld.
Op gebied van milieuwetgeving, (non-)financiële verslaglegging, aanbestedingsrecht, consumentenrecht, arbeidsrecht tot financieringen en bedrijfsovernames, op ieder gebied spelen ESG factoren een rol en verdienen de aandacht.
Bent u geïnteresseerd in dit onderwerp, heeft u er dagdagelijks mee te maken of verwacht u er mee te maken te krijgen en wilt u over deze onderwerpen van gedachten wisselen? Neem dan contact op met de specialisten van ons ESG-team.
Advocaat & Partner