Toen twee jaar geleden de coronapandemie ook Nederland bereikte, trok het kabinet vrijwel direct de nodige maatregelen uit de kast om ondernemers te helpen het hoofd boven water te houden. Er werden verschillende regelingen opgetuigd om ondernemers financieel te steunen en te zorgen dat zij hun rekening konden blijven betalen. Zo kon men tegemoetkomingen krijgen voor de salarissen van het personeel, vaste lasten en hoefden belastingen even niet betaald te worden. Deze regelingen werden breed ingezet en hoewel die regelingen ook veel kritiek kregen, lijken ze hun uitwerking niet gemist te hebben. De afgelopen jaren werden immers historisch weinig faillissementen uitgesproken.
Nu de maatregelen om de coronapandemie te bezweren zijn beëindigd en de samenleving dus weer echt open is, is per 1 april 2022 het generieke coronasteunpakket (in elk geval voorlopig) weer ingetrokken. Dit heeft de volgende gevolgen:
Een aantal specifieke regelingen – bijvoorbeeld voor de evenementen- en de cultuursector – blijven voorlopig wel van kracht.
Het door laten lopen van de generieke regelingen wordt niet langer nodig en wenselijk geacht. Ondernemers worden inmiddels geacht hun eigen broek weer op te kunnen houden. Daarnaast geldt dat de steunmaatregelen de economie verstoren. Zo is de arbeidsmarkt vastgelopen omdat er nu mensen ‘vastzitten’ in banen terwijl zij elders nodig zijn. Ook is het historisch lage aantal faillissementen – hoe gek ook – niet wenselijk; ondernemingen die eigenlijk geen bestaansrecht hebben blijven nu bestaan terwijl deze economisch gezien beter kunnen worden opgeruimd.
Met het einde van het coronasteunpakket zullen ondernemers dus weer (meer) op hun eigen benen moeten staan. De overheid laat de ondernemers echter nog niet helemaal aan hun lot over. Dit zou ook vreemd zijn na twee jaar intensieve steun. Ondernemers worden de komende tijd nog gesteund door hen ruimte te geven bij het inlossen van de belastingschuld die de afgelopen twee jaar door het generieke betalingsuitstel is opgebouwd. Met de Belastingdienst kan een betalingsregeling worden getroffen waarbij de schuld in maximaal vijf jaar mag worden ingelost.
Daarnaast is aangegeven dat de Belastingdienst in de basis gezonde bedrijven zal blijven steunen door zich ‘soepel’ op te stellen bij saneringsakkoorden. Van 1 augustus 2022 tot 30 september 2023 mag de Belastingdienst in de eerste plaats afzien van zijn preferente positie. Dat betekent concreet dat hij in een akkoord waarbij een ondernemer aan alle schuldeisers een aanbieding doet om een gedeelte op hun vordering te betalen, niet zal eisen dat aan hem qua percentage het dubbele wordt uitgekeerd van wat de gewone schuldeisers krijgen. Dit betekent dat voor een geslaagd akkoord in principe minder geld nodig is óf dat er meer geld beschikbaar is voor álle schuldeisers zodat zij een beter aanbod kunnen krijgen.
In de tweede plaats geldt voor medewerkers van de Belastingdienst dat zij bij een saneringsakkoord bij twijfel kunnen instemmen met het akkoord. Deze instructie is opgenomen in een memo van de Belastingdienst voor zijn medewerkers over hoe om te gaan met saneringsakkoorden. Niet alleen qua eisen, maar ook qua beoordeling van saneringsakkoorden zal de Belastingdienst zich dus soepel(er) opstellen.
Deze opstelling van de Belastingdienst ten aanzien van in de basis gezonde ondernemingen betekent dat het gemakkelijker moet worden om schulden te saneren en zo met een min of meer schone lei verder te kunnen. Dit kan via een ‘gewoon’ onderhands akkoord of via een WHOA-akkoord. In het tweede geval hoeven niet alle schuldeisers in te stemmen met het akkoord. Met een beroep op de WHOA (= de Wet homologatie onderhands akkoord) kunnen tegenstemmende schuldeisers toch aan het akkoord gebonden worden. De WHOA is sinds 1 januari 2021 van kracht en is inmiddels succesvol gebleken voor noodlijdende ondernemingen. Zo heeft bijvoorbeeld ADO Den Haag met een beroep op deze nieuwe wet een faillissement weten te voorkomen.
Als ondernemer – maar ook als accountant, bedrijfsadviseur of advocaat in het geval van klanten en relaties die getroffen zijn door de coronacrisis – is het belangrijk om goed nota te nemen van het hierboven omschreven beleid van de Belastingdienst en tijdig te kijken en te beoordelen of een akkoord om schulden te saneren tot de mogelijkheden behoort. Mijn oproep is dat tijdig te doen. Want hoe eerder de weg naar een sanering wordt ingezet, hoe groter de kans is dat die slaagt en erger – zoals een faillissement – kan worden voorkomen. Of anders gezegd; wanneer te laat wordt gestart met het voorbereiden van een akkoord blijkt het komen tot een crediteurenakkoord vaak kansloos te zijn.
Het mag geen verrassing heten dat ik graag help bij het inventariseren van de mogelijkheden voor ondernemers om hun onderneming er bovenop te helpen. Ik bespreek graag vrijblijvend eens wat binnen de WHOA mogelijk is. Maar trek wel vooral tijdig aan de bel! Oftewel: Denk vooruit!
Advocaat